AI to dział informatyki, który zajmuje się tworzeniem programów komputerowych zdolnych do logicznego myślenia, uczenia się oraz potrafiących rozpoznawć obraz, język czy podjąć decyzję. Ostatnie lata przyniosły nam niesamowity wzrost rozwoju i wykorzystania sztucznej inteligencji (AI) nie tylko w specjalistycznych zawodach. AI daje ogromne możliwości w efektywniejszym kształceniu oraz samodzielnej nauki. Warto pamiętać, że, tak jak wszystko, wykorzystanie sztucznej inteligencji niesie ze sobą zagrożenia.
AI w nauczaniu – korzyści
Uczymy się przez całe życie. Niektórych rzeczy chętniej, inne „tolerujemy, bo musimy”. Tak może powiedzieć każdy, kto przeszedł ścieżkę edukacyjną. W jaki sposób AI może pomóc zmienić nastawianie z „musimy” na „chcemy”?
Atrakcyjna forma
Sztuczna inteligencja pozwoli na przygotowywanie bardziej atrakcyjnych form lub elementów wykorzystywanych podczas prowadzenia lekcji. Testy, quizy, zadania czy wizualizacje materiału jak prezentacje i symulacje niewątpliwie wzbudzą zaciekawienie ucznia, co pomoże mu skoncentrować się na nauce. Ponadto informacje podane w atrakcyjnej dla dziecka formie szybciej zostaną zapamiętane.
Indywidualizm
Dzięki narzędziom sztucznej inteligencji nauczyciele mogą na bieżąco monitorować postęp każdego ucznia, a co za tym idzie indywidualnie dostosować program i tempo nauki. To sprawi, że każdy uczeń poczuje się zaopiekowany, a przyswajanie wiedzy stanie się dla niego łatwiejsze. Taki indywidualizm pozwoli na dostosowanie materiału do stylu nauki poszczególnych uczniów, a także wskaże obszary, w których warto wspomóc dziecko.
Dzięki rozwojowi AI w sieci znajdziemy mnóstwo kursów i szkoleń do samodzielnej nauki. Większość z nich opiera się na teście, który wypełniony na początku kwalifikuje nas na odpowiedni poziom, od którego najkorzystniej dla nas jest kontynuować naukę. Także chat-boty wesprą w przyswajaniu wiedzy poprzez wyjaśnianie niezrozumiałych pojęć czy odpowiadaniu na zadane pytanie.
Nauka online
Czas pandemii spowodował przeniesienie tradycyjnej nauki do wirtualnego świata. Lekcje online były niemałym wyzwanem dla nauczycieli. Jednakże AI była ogromnym wsparciem w tym czasie. Możliwości prowadzenia lekcji online dzięki narzędziom współdzielonym jak interaktywne tablice, uczeń może korzystać z pomocy w każdym miejscu i czasie. Jest to istotne np. przy korzystaniu z korepetycji.
Różnego rodzaju kursy online czy nawet ChatGPT pozwalają na samodzielną naukę, a także ćwiczenie poprawnej wymowy poszczególnych zwrotów. Te narzędzia są fantastyczną pomocą w przełamaniu blokady przed mówieniem w innym języku.
Brak barier
Dzięki AI możliwe jest wykorzystanie materiałów napisanych innym językiem niż ojczysty. Tłumacze online pozwoliły pokonać bariery językowe, które powodowały, że część informacji często nie była dostępna osobom nieznającym np. języka angielskiego na odpowiednim poziomie. Dodatkowo możliwość korzystania z różnorodnych źródeł niweluje konieczność ponoszenia kosztów np. dojazdu.
Kolejną granicą były dysfunkcje, jak np. niedowidzenie czy dyskelsja. Dostępne narzędzia umożliwiają czytanie na głos danego tekstu, powiedzą, co przedstawia obrazek, a także podkreślą błędy w tekście, wraz z wyświetleniem zasady gramatycznej.
Wszystko w jednym miejscu
Algorytmy sztucznej inteligencji w bardzo krótkim czasie są w stanie przeanalizować ogromną liczbę materiału. W efekcie czego na nasze zapytanie otrzymamy wyczerpującą odpowiedź. Ponadto skraca to naszą pracę własną w poszukiwaniu potrzebnych nam źródeł.
Nauka w każdym momencie
Aplikacje wykorzystujące AI pozwalają na powtarzanie wiadomości w każdej chwili – czekając w kolejce, jadąc komunikacją miejską. Umożliwia to na systematyczną naukę i produktywne wykorzystanie wolnego czasu.
Zagrożenia jakie niesie ze sobą AI
Sztuczna inteligencja, chociaż ma wiele korzyści, to nie jest pozbawiona wad i zagrożeń, których świadomość powinniśmy mieć. Uchroni nas to przed nieprzyjemnymi konsekwencjami.
Niedoskonałość
Mimo ogromnych możliwości AI nie jest doskonała. Opiera się ona na algorytmach i danych, które są jej motorem napędowym. Więc jeśli zostaną wprowadzone błędne dane, to i błędną możemy dostać odpowiedź. To sprawia, że otrzymane informacje warto jeszcze zweryfikować.
Uzależnienie
Nauka za pomocą sztucznej inteligencji łączy się z korzystaniem z telefonu, tableta czy komputera. Jak wiadomo, długie przesiadywanie przed ekranem może doprowadzić do uzależnienia, dlatego warto ustalać limity czasowe. Pomoże to uchronić nas czy dziecko przed pojawieniem się fizycznych dolegliwości jak zwyrodnienie kręgosłupa czy pojawienie się wad wzroku, a także przed uzależnieniem „bycia w sieci”.
Bezpieczeństwo danych
Korzystając z AI w edukacji, warto mieć na uwadze, że dane (m.in. osobowe), które są zbierane w celu np. monitorowania postępów, mogą prowadzić do zadużyć. Dlatego warto korzystać z dodatkowych możliwości zabezpieczenia danych uczniów, a także nie w pełni korzystać tylko ze sztucznej inteligencji.
„Chodzenie na łatwiznę”
Ogromna baza danych, którą zawierają narzędzia sztucznej inteligencji może spowodować, że wykorzystywana będzie do „myślenia” za nas. Szybkość odpowiedzi, napisanie opowiadania, rozprawki czy jakiejkolwiek formy literackiej tworzone jest w ciągu przysłowiowej minuty. Jednak my w ten sposób niczego nie przyswajamy, niczego się nie uczymy. Takie wykorzystanie AI może „zabić” naszą kreatywną i wyobraźnię, a nawet umiejętność budowania relacji międzyludzkich i współpracy.
Przykłady narzędzi AI wspomagających naukę
W Internecie możemy znaleźć wiele narzędzi, które wspomagają nasz proces uczenia się. Poniżej wskażemy kilka z nich.
- Duolingo – to program do nauki języków obcych. Dzięki algorytmowi dostosowuje on poziom nauki do naszego zaawansowania. Dodatkowo system punktacji, monitorowania codziennej nauki mobilizuje do systematycznego korzystania z narzędzia.
- Kahoot+ – to platforma, gdzie znajdziemy testy, quizy tworzone przez użytkowników, w tym nauczycieli. Jest to doskonałe narzędzie do sprawdzania wiedzy uczniów. Co istotne jest możliwość tworzenia w języku polskim.
- Brainly – to aplikacja społecznościowa, dzięki której uczniowe z całego świata wspierają się w nauce, odrabianiu lekcji czy poszerzaniu wiedzy. Ilość otrzymanych punktów czy podziękowań za pomoc motywuje do daleszgo rozwoju. Jest to narzędzie, z którego korzystają nie tylko uczniowie, ale także rodzice i nauczyciele.
Podumowując
AI to niewątpliwie fantastyczne narzędzie, które powoduje, że nauka i przyswajanie wiedzy staje się przyjemne i szybkie. Dodając do tego możliwość monitorowania naszych lub uczniów postępów powoduje, że nikt nie poczuje się „gorszy”, bo nie nadąża. Dostosowując program do sposobu nauki, dana osoba jest w stanie osiągnąć takie same wyniki jak każda inna osoba. Jednak, aby totalny zachwyt nie przesłonił nam rzeczywistości, należy pamiętać o płynących zagrożeniach, jakimi jest np. uzależnienie od ciągłego korzystania z narzędzi AI.
Źródła:
- Sztuczna inteligencja (AI) w edukacji – najlepsze rozwiązania wspierające pracę nauczycieli, aktywnynauczyciel.pl, https://www.aktywnynauczyciel.pl/wiedza-sztuczna-inteligencja [Dostęp dnia: 13.06.2024].
- Rybiński, M., Sztuczna inteligencja w edukacji dzieci: szanse i zagrożenia, coding powers, 11.04.2024, https://codingpowers.pl/sztuczna-inteligencja-w-edukacji-dzieci-szanse-i-zagrozenia/ [Dostęp dnia: 13.06.2024].
- AI w edukacji – nadchodzi rewolucja, THINKTANK, 04.07.2022, https://think-tank.pl/ai-w-edukacji-nadchodzi-rewolucja/ [Dostęp dnia: 13.06.2024].
Zdjęcie: Maria Thalassinou on Unsplash
Zobacz także:
Czy Twoje dziecko uzależnia się od telefonu?
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu własnego Centrum Rozwoju Przemysłów Kreatywnych: Rozwój Sektorów Kreatywnych
