Wiosna to czas, kiedy uczniowie klas ósmych zastanawiają się nad wyborem szkoły średniej. Liceum czy technikum, a może szkoła branżowa? Jakiego zawodu się uczyć? W jaki sposób rozwijać swoje zainteresowania? Zadaniem rodziców jest pomóc dziecku wybrać właściwą szkołę średnią i ukierunkować je w dążeniu do zdobycia zawodu. W jaki sposób wspierać nastolatka w tym trudnym czasie? Podpowiadamy.
Szkolnictwo ponadpodstawowe po reformie oświaty
Popatrzmy najpierw, jakie szkoły średnie możecie wybrać:
- 4-letnie liceum ogólnokształcące, zakończone egzaminem maturalnym. Absolwent liceum nie ma zawodu, aby go zdobyć, musi zrobić kurs kwalifikacyjny, skończyć szkołę policealną lub studia.
- 5-letnie technikum zakończone maturą i egzaminami zawodowymi. Pozytywny wynik egzaminów oznacza uzyskanie tytułu technika. Po zdanej maturze można kontynuować naukę na studiach lub rozpocząć pracę.
- 3-letnia szkoła branżowa I stopnia, zakończona egzaminami zawodowymi i uzyskaniem kwalifikacji zawodowych. Naukę można kontynuować w szkole branżowej II stopnia, która przygotowuje do egzaminów zawodowych i uzyskania tytułu technika w danym zawodzie. Daje też możliwość zdania matury i otwiera drogę na studia.
Branże i zawody, których podstaw można nauczyć się w szkołach branżowych i technikach to: gastronomia, hotelarstwo, mechanika pojazdów, fryzjerstwo i wizaż, informatyka i grafika, ekonomia, hydraulika, budownictwo, rolnictwo i agrobiznes.
W liceum klasy są sprofilowane, tzn. program nauki dla poszczególnych klas przewiduje rozszerzony zakres zajęć z poszczególnych przedmiotów. Najbardziej popularne profile w liceach: matematyczno-fizyczny, matematyczno-informatyczny, biologiczno-chemiczny, humanistyczny, językowy. Są także licea, które mają w ofercie naukę w klasach dziennikarskich, przyrodniczych, biznesowo-ekonomicznych, a także artystycznych, sportowych oraz mundurowych.
Na czym polega rekrutacja do szkół ponadpodstawowych?
Terminy i zasady przyjmowania uczniów do szkół ponadpodstawowych określają corocznie kuratorzy oświaty. Informacji na temat rekrutacji szukajcie na stronie kuratorium właściwego dla Waszego województwa oraz na stronie MEN. Rekrutacja odbywa się na dwóch etapach: podstawowym i uzupełniającym dla tych, którzy nie dostali się do wybranej szkoły w pierwszym terminie. Przyjęcia do szkół ponadpodstawowych odbywają się na podstawie sumy ilości punktów z egzaminu ósmoklasisty i świadectwa (każda ocena ma swoją wartość punktową, liczą się również inne osiągnięcia, jak konkursy, olimpiady czy wolontariat).
Pamiętajcie, że rekrutacja do specjalistycznych klas obejmuje oprócz ogólnej punktacji także dodatkowe testy kompetencji. Może to być egzamin sprawnościowy (np. do klasy sportowej, policyjnej czy pożarniczej), egzamin praktyczny z rysunku do klasy artystycznej itp.
Czym się kierować przy wyborze szkoły średniej?
Jeśli masz dobry kontakt ze swoim dorastającym synem czy córką, to zapewne wiesz, czym się interesuje. Jakich przedmiotów lubi się uczyć, a których nie znosi. Czy już wie, kim chce zostać w przyszłości? Bardzo wielu nastolatków tego nie wie – i trudno się dziwić. W wieku 14-15 lat dopiero kształtuje się charakter i osobowość, a młodzi ludzie nie wiedzą zbyt wiele o specyfice pracy w poszczególnych branżach. Z drugiej strony, można już zwykle wskazać uzdolnienia młodego człowieka i jego słabsze strony. Jeśli lubi się uczyć i dotąd miał wysoką średnią ocen, to zapewne poradzi sobie w dobrym liceum i dostanie się na wymarzone studia. Dobrze byłoby już teraz przybliżyć kierunek studiów, aby wybrać klasę z właściwym profilem i konkretnymi przedmiotami. Musicie być świadomi, że wybór profilu biologiczno-chemicznego oznacza codzienną lekcję chemii. Uczniowie klasy humanistycznej muszą dużo czytać i poznawać szczegółowo tajniki historii. Maturzyści zdają na egzaminie dojrzałości przedmioty, których uczyli się najwięcej. Z kolei ilość punktów z egzaminu maturalnego decyduje o tym, czy absolwent dostanie się na wymarzone studia.
Kiedy warto wybrać technikum lub szkołę branżową?
Jeśli nastolatek już wie, jakiego zawodu chce się uczyć, to pomóż mu wybrać odpowiednią szkołę. Może to być technikum lub szkoła branżowa. Nie namawiaj na liceum ucznia, który nie przepada za nauką. Uwierz, że studia nie są konieczne do tego, aby mieć dobrą pracę i w ogóle czuć się spełnionym.
Wybierając naukę zawodu, najlepiej kierować się zainteresowaniami nastolatka: niektórzy interesują się motoryzacją i lubią majsterkować, inni wolą elektronikę, a jeszcze inni informatykę i chcieliby uczyć się programowania albo tworzenia stron internetowych. Istnieją przecież także szkoły związane z branżą beauty, a więc kosmetologia i wizaż, projektowanie odzieży ale także dietetyka i żywienie, grafika komputerowa, administracja i rachunkowość. Pamiętajcie, aby w czasie wyboru szkoły ponadpodstawowej być dla swojego dziecka wsparciem i uszanować jego wybór!
Wybór szkoły średniej – poznaj kilka ważnych zasad
- Dopilnuj, aby nie przeoczyć ważnych terminów i formalności. Nie każdy nastolatek jest na tyle odpowiedzialny, żeby samodzielnie się tym zająć.
- Nie mów dziecku: “To twój wybór, ja się nie wtrącam”. Poczuje się, jakby Ci nie zależało na jego przyszłości, a przecież tak nie jest.
- Nie narzucaj swojego zdania, że powinno zostać prawnikiem, lekarzem, czy inżynierem, bo to dobry zawód albo takie macie tradycje rodzinne.
- Nie pozwól wybrać pierwszej lepszej szkoły, bo koledzy tam idą. Młodzież ma przecież różne zainteresowania i predyspozycje, a wybór szkoły średniej to poważna, odpowiedzialna decyzja.
- W wyborze właściwej szkoły pomagają uczniom szkolne zajęcia doradztwa zawodowego. W razie potrzeby możecie też umówić się na indywidualne spotkanie z doradcą zawodowym, który specjalizuje się w pracy z młodzieżą. Tacy doradcy często przyjmują w poradniach pedagogicznych.
- Jeśli już wie, kim będzie w przyszłości i chce iść do szkoły branżowej albo technikum, to nie zabraniaj mu. Nie powtarzaj, że musi koniecznie skończyć liceum, a potem studia. Uwierz, że hydraulik, budowlaniec czy fryzjerka to też bardzo dobre zawody i potrzebne społeczeństwu. W dodatku z możliwością niezłych zarobków.
- Upewnij się, czy nie będzie problemu z dojazdem do wybranej szkoły? Uczniowie z małych miejscowości często wybierają szkoły z internatem. Na wszelki wypadek dobrze byłoby porozmawiać ze starszym uczniem, który mieszka w internacie – jak się tam czuje? Czy jest zadowolony, czy nie tęskni za bliskimi?
Wybór odpowiedniej szkoły średniej to jedna z najważniejszych decyzji w życiu. Dlatego warto do tej sprawy podejść z rozsądkiem. Niestety, niektórzy młodzi ludzie zmuszeni są po roku czy kilku latach zmienić szkołę lub w ogóle nie podejmują pracy w wyuczonym zawodzie. Uczą się niekiedy od nowa innych umiejętności i tracą przy tym kilka lat. Powodem jest właśnie niewłaściwy wybór szkoły. Dlatego usiądź spokojnie ze swoim dzieckiem i zrób wszystko, aby pomóc mu w tej trudnej decyzji.
Polecamy:
