Największym wyzwaniem dla nas wszystkich jest to, by uwierzyć we własną wartość już teraz, w tej chwili. Powodów takiej, a nie innej postawy do nas samych – co za tym idzie do życia jakie tworzymy – jest wiele. Natomiast ważne jest to, by zrozumieć, że czym szybciej zdobędziemy wiedzę na temat tego, co jest źródłem naszego niskiego poczucia własnej wartości tym lepiej dla nas. Zatem zacznijmy od początku!
Rodzice, środowiska, społeczeństwo
Poczucie własnej wartości kształtujemy od momentu przyjścia na świat. To od naszych najbliższych w pierwszych latach życia otrzymujemy informację zwrotną, czy jesteśmy dla nich ważni. Czy jesteśmy przez nich kochani i czy nasze dobro jest dla nich kluczowe.
Poprzez gesty, reakcje i zachowania – okazywanie czułości, zainteresowania, opiekę, szacunek, odpowiedzialność i dbanie o nasze bezpieczeństwo oraz potrzeby. Wpływają oni znacząco na to, jak postrzegamy siebie i jak o sobie myślimy. Co przekłada się na naszą samoocenę, samoakceptację i w rezultacie na poczucie własnej wartości.
Warto sobie uzmysłowić, że to właśnie rodzice, ale również ludzie ze środowiska czy społeczeństwa, w którym dorastamy, są pierwszymi osobami kształtującymi nasze przekonania, wartości, życiowe zasady i zachowania, którymi kierujemy się, wchodząc w dorosłe życie.
Dobrze ukształtowane poczucie własnej wartości w okresie, kiedy jesteśmy dziećmi i nastolatkami jest nam niezbędne do tego, abyśmy mogły jako dorosłe kobiety między innymi w sposób prawidłowy:
- ukształtować naszą tożsamość (odpowiedzieć sobie na pytanie kim jestem, co chcę w życiu robić. Dlaczego to jest tak dla mnie ważne, jakie są moje pragnienia)
- świadomie i odpowiedzialnie przejmować kontrolę nad życiem,
- budować wartościowe i trwałe relacje z innymi ludźmi,
- zadbać o siebie, swoje potrzeby i poczucie bezpieczeństwa,
- nauczyć się ufać sobie, wierzyć we własne możliwości i sprawczość,
- podejmować działania pomimo towarzyszących obaw i niepokojów,
- dzień za dniem budować jakość swojego życia jakiego dla siebie pragniemy,
- dbać o naszą indywidualność i wyjątkowość,
- troszczyć się o siebie i innych, którzy potrzebują wsparcia…
Korzyści płynących z posiadania dobrze ukształtowanego w dzieciństwie poczucia własnej wartości można wymieniać bez końca. Niestety równie dużo jest problemów i wyzwań, z którymi się borykamy, jeśli ten proces nie przebiegł prawidłowo.
Warunek – KIEDY
Zazwyczaj poczucie własnej wartości uzależniamy od spełnienia konkretnych warunków – co w konsekwencji sprawia, że nie wierzymy we własne możliwości i sprawczość wystarczająco mocno, by odważnie, czasami ryzykownie, podejmować decyzje, które doprowadzą nas do realizacji naszych planów, celów czy pragnień. Poniżej kilka przykładów tego, że poczujemy się wartościowe KIEDY:
- Będę wartościowa, kiedy schudnę dziesięć kilo.
- Będę wartościowa, kiedy zdobędę uznanie rodziców, partnera, partnerki, szefa, przyjaciół, znajomych, kolegów z pracy itd.
- Będę wartościowa, kiedy on/ona zadzwoni do mnie i umówi się ze mną na randkę.
- Będę wartościowa, kiedy uratuję własne małżeństwo.
- Będę wartościowa, kiedy odniosę sukces w pracy.
- Będę wartościowa, kiedy skończę magistra albo chociaż licencjat.
- Będę wartościowa, kiedy inni będą mnie podziwiali za moje osiągnięcia.
- Będę wartościowa, kiedy będę miała własne mieszkanie i samochód.
Zatem:
Będę wartościowa, kiedy:
osiągnę to…,
zrobię tamto…,
nauczę się tego…,
będę wyglądać jak… itp.
Przykładów ograniczeń, które bardzo często same sobie nakładamy lub które nakładają na nas inni, bo im na to pozwalamy, można mnożyć i mnożyć. Co więcej takie podejście do nas samych sprawia, że czujemy się nieszczęśliwe i niespełnione. Czekanie na przełom, na idealny moment, w którym poczujemy się w pełni wartościowe to droga donikąd, to ślepy zaułek. Co więcej to pułapka, która bardzo często powoduje, że nasze poczucie własnej wartości jest na niskim poziomie, ponieważ warunkujemy je czynnikami zewnętrznymi.
Badania jednoznacznie pokazują, że poczucie własnej wartości budujemy w sobie poprzez zbudowanie wewnętrznej siły, której podstawą są zaufanie do siebie i wiara we własne możliwości i w to, że takie jakie jesteśmy – jesteśmy wystarczające.
Zawsze możemy dążyć do zmiany tego, co chcemy w sobie rozwijać, ale wyłącznie w oparciu o własną decyzję, że robimy to dla siebie, że podejmujemy działania mając na uwadze przede wszystkim swoje potrzeby i dobro.
Budowanie poczucia własnej wartości
W procesie budowania poczucia własnej wartości istotne jest to co o sobie myślimy, mówimy i wreszcie to co do siebie czujemy. Zatem:
- Czy zastawiałyście się kiedyś nad tym jakie emocje w Was się rodzą, gdy myślicie o sobie?
- Kogo widzicie, gdy patrzycie na siebie w lustro?
- Co więcej, czy zwracacie uwagę na to jak mówicie do siebie i o sobie?
- Czy potraficie się doceniać, zauważać swoje osiągnięcia i pracę?
- Czy słuchacie siebie i zwracacie uwagę na Wasze potrzeby?
- Czy potraficie powiedzieć bliskiej Wam osobie o swoich oczekiwaniach?
To są bardzo ważne pytania, na które warto sobie odpowiedzieć. Gdyż udzielone odpowiedzi są bezcenną wskazówką do tego by ocenić na jakim poziomie jest poczucie własnej wartości.
Podsumowując
Po czym poznacie, że Wasze poczucie wartości jest na poziomie, który pozwala Wam cieszyć się życiem jakiego dla siebie pragniecie?
Przede wszystkim dostrzeżecie to:
- w sposobie mówienia o sobie, ale i o innych,
- w łatwości wyrażania i przyjmowania komplementów,
- w postawie i nastawieniu do tego co nowe i nieznane,
- w łatwości mówienia o swoich osiągnięciach, ale i niepowodzeniach,
- w odważnym działaniu pomimo lęków i niepewności;
- w zaufaniu do siebie i swoich kompetencji,
- w przyjmowaniu konstruktywnej krytyki i nieocenianiu innych,
- w konsekwentnym dążeniu do realizacji swoich celów i marzeń,
- w życiu własnym życiem, a nie cudzym,
- w bronieniu własnych praw i wolności, dając jednocześnie takie prawo innym,
- w umiejętności proszenia o pomoc, jeśli jej potrzebujecie.
Beata Rybak – coach kryzysowy coach pro&rozwojowy
Zdjęcie: Kinga Howard on Unsplash
Zobacz też:
Jak dbać o poczucie własnej wartości
Poczucie własnej wartości – jak wpływa na nasze życie
Poczucie własnej wartości – dlaczego same je sobie obniżamy
