Według artykułu „Motywacja uczniów i powiązane wyniki: metaanaliza z teorii samostanowienia” napisanego przez Joshuę L. Howarda, Juliena Bureau i Richarda M. Ryana po przeprowadzeniu gruntownych badań nad niechęcią dzieci i młodzieży do nauki. Powodem tejże niechęci u dziecka jest brak motywacji, której przyczyn może być bardzo wiele.
Zostało przeprowadzonych bardzo wiele badań naukowych odnośnie powodów, dla których jedne dzieci chłoną wiedzę jak gąbka, a dla innych jest to duży problem. Zespół kanadyjskich i australijskich naukowców przeprowadził serię badań na około 80 000 uczestnikach, aby sprawdzić dlaczego dziecko niechętnie się uczy.
Byli to uczniowie i studenci w różnym wieku. Badacze doszli do wspólnych wniosków, że sekretem tego problemu jest brak motywacji lub za słaba motywacja do nauki. Jej poziom jest niezwykle trudny do oszacowania w analizie badawczej. Ponieważ trzeba wziąć pod uwagę wiele czynników, takich jak: wiek, płeć dziecka, jego charakter – czy ogólne zainteresowania. Natomiast same wnioski naukowców zostały wyprowadzone po serii badań ankietowych.
Jakie wnioski płyną z badań?
Wnioski z wspomnianych powyżej przeprowadzonych badań były niezwykle interesujące.
W pierwszej kolejności zwrócono uwagę, iż to nie rodzice mają największy wpływ na motywację dziecka do nauki, a grono pedagogiczne, czyli nauczyciele w szkole, do której to dziecko uczęszcza. Po drugie, zauważono, że aby rozwijać motywację wewnętrzną, należy zaspokoić 3 najważniejsze potrzeby psychologiczne osoby uczącej się: kompetencję, przynależność i autonomię.
Kompetencja pozwala uczniowi uwierzyć w swoje możliwości i sprawia, że dziecko wie, że jest w stanie podołać danemu zadaniu.
Przynależność sprawia, że uczące się dziecko czuje się częścią społeczności, w której panuje hierarchia. To powoduje, że chce brać aktywny udział w życiu społecznym swojej klasy, szkoły.
Autonomia pozwala dziecku wykształcić w sobie cechę samodzielności i odpowiedzialności. Dziecko samo wie, kiedy powinno odrobić pracę domową i samo organizuje sobie na to czas.
Co mogę zrobić jako rodzic?
Zwróciłaś uwagę, że wyniki w nauce Twojej pociechy ostatnio się pogorszyły? Obserwuj swoje dziecko! Możesz ograniczyć czynniki powodujące, że dziecko niechętnie się uczy. Zwróć uwagę, ile czasu zajmuje mu odrobienie pracy domowej. Gdy ją skończy sprawdź sama, jak Twoje dziecko wywiązało się z tego zadania.
Zwróć uwagę na jego postawę podczas nauki czy odrabiania lekcji. Jeżeli siedzi zgarbione, to naucz je odpowiedniego ułożenia ciała podczas nauki, nawet jeżeli siedzi przy biurku – czy komputerze. Plecy powinny być wyprostowane, stopy dotkać ziemi, podłokietniki powinny być tak ułożone, aby wspierały ręce i pomagały w utrzymaniu odpowiedniej postury ciała. Dlaczego to jest ważne? Odpowiednia postura ciała podczas nauki, zwłaszcza podczas spędzania długich godzin przy komputerze w pozycji siedzącej, wpływa na odpowiednie utlenienie organizmu a co za tym idzie – szybszą pracę szarych komórek.
Zadbaj o odpowiednie oświetlenie. Zbyt rażące światło męczy wzrok, a to sprawia, że dziecko szybciej zniechęca się do nauki.
Jeżeli to możliwe, zainwestuj w jakieś dodatkowe zajęcia dla Twojego dziecka. Zwróć uwagę na to, jakie Twoja pociecha ma zainteresowania i rozwijaj je! Z biegiem czasu, zauważysz u dziecka zmianę. Będzie ono miało więcej energii, a co za tym idzie wzrośnie również jego motywacja do nauki.
Dowiedz się, jak zachęcić dziecko do nauki.
Co może zrobić szkoła?
Sprawdź, czy w szkole Twojego dziecka są organizowane różnego rodzaju warsztaty motywacyjne, teatrzyki, występy ciekawych gości.
Cała ta otoczka, poza samą edukacją sprawi, że szkoła wyda się Twojemu dziecku bardzo interesująca. Zobaczy ono, że nie tylko może poznać nowych kolegów, czy koleżanki, ale i również rozwijać z nimi wspólne pasje.
Po upływie czasu zauważysz, że Twoje dziecko zacznie chętnie przygotowywać się rano do szkoły. Zaobserwujesz u niego entuzjazm i pozytywną energię do działania.
Bądź w kontakcie z nauczycielami swojego dziecka. Niech grono pedagogiczne wie, że bierzesz czynny udział w procesie kształcenia swojej pociechy. Na bieżąco będziesz dostawać informacje na temat postępów swojego dziecka, co o wiele łatwiej jest monitorować niż w przypadku przychodzenia na tzw. „wywiadówki” – raz na kilka miesięcy.
Na sam koniec najlepsza rada dla każdego rodzica – rozmawiaj ze swoim dzieckiem. Interesuj się jego życiem, nawet jeżeli są to błahostki. Pamiętaj, że Twoje dziecko to tak naprawdę „mały dorosły”, który też ma swoją wizję na świat. Ma swoje potrzeby, lęki, złe dni i ma prawo czasami reagować emocjonalnie, na rzeczy, które go przerastają.
Dziecko ma prawo być sobą. Ma prawo do popełniania błędów. Ma prawo do posiadania własnego zdania. Ma prawo do szacunku. Nie ma dzieci – są ludzie.
Janusz Korczak
BIBLIOGRAFIA:
Pasterski, M., Najlepsze cytaty Janusza Korczaka, Fundacja świadoma edukacja, 2016, Dostępne w World Wide Web: https://osswiata.ceo.org.pl/2021/10/21/badania-nad-motywacja-do-uczenia-sie/ [Dostęp dnia: 24.01.2023]
Sterna, D., Badania nad motywacją do uczenia się, Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2021, Dostępne w World Wide Web: https://swiadomaedukacja.pl/najlepsze-cytaty-janusza-korczaka/?gclid=Cj0KCQiA54KfBhCKARIsAJzSrdpdNakun1hw2xNYYFkL_XDhx6WPVQTxg-kwRlYdZuKUgSwX0bfoXxAaArTtEALw_wcB [Dostęp dnia: 24.01.2023]
Zdjęcie: Sofía López Olalde from Pixabay
