Dlaczego jedne maluchy są grzeczne, a inne rozrabiają? Czemu energiczni i przebojowi rodzice mają nieśmiałe i flegmatyczne dzieciaki? Odpowiedzialny za to jest temperament dziecka, czyli zespół wrodzonych cech osobowości. To one w zasadniczy sposób kształtują charakter naszych pociech. Co więcej, zarówno przeżycia, jak i metody wychowawcze, mogą ten charakter wypaczyć lub wprost przeciwnie – odkryć i wykorzystać zalety osobowości dziecka i przez to pomóc młodemu człowiekowi wejść w dorosłe życie. Jakie są rodzaje temperamentu? Czy da się rozpoznać temperament u małych dzieci? Jak postępować z dzieckiem nieśmiałym, a jak z małym rozrabiaką?
Mały przywódca, nieśmiały marzyciel czy kreatywny smutas?
Nie każdy rodzic zdaje sobie sprawę z tego, że dzieci, podobnie jak dorośli, mają swoje temperamenty. Jedne są ekstrawertykami, dlatego uwielbiają energiczne zabawy grupowe i głośno wyrażają swoje emocje. Inne wręcz odwrotnie, najlepiej czują się w swoim domu, a ich ulubiona zabawa to wymyślanie życiorysów swoim maskotkom. Oczywiście nie tylko temperament kształtuje psychikę dziecka, ale też jego przeżycia, atmosfera i relacje w rodzinie oraz podejście wychowawcze rodziców. To od rozsądku i wiedzy rodziców zależy, czy z małego rozrabiaki wyrośnie chuligan, czy też prezes firmy albo sławny sportowiec. Z kolei nieśmiała marzycielka może zostać artystką czy naukowcem, jeśli tylko jej bliscy będą ją wspierać. Dlatego zastanów się, jaki temperament ma twoje dziecko i zweryfikuj swoje metody wychowawcze.
Sangwinik – towarzyski i spragniony pochwał mały buntownik
Sangwinik, zarówno osoba dorosła, jak i dziecko, uwielbia pochwały. Chce brylować w towarzystwie i zwracać na siebie uwagę. Lubi beztroską, żywiołową zabawę w grupie i zmiany w otoczeniu. Ma szalone pomysły, a zarazem słomiany zapał. Chętnie bierze udział w szkolnych przedstawieniach. Mały sangwinik jest spontaniczny, wygadany i hałaśliwy. Wady sangwinika to skłonność do pychy, wywyższania się, a także spóźnialstwo i lekceważenie obowiązków. Jeśli rozpoznajesz w swoim dziecku ten rodzaj temperamentu, to pamiętaj, że sangwinik, któremu brakuje pochwał, łatwo szuka akceptacji poza domem, w grupach rówieśniczych, które niekoniecznie świecą przykładem dobrego wychowania. Poza tym rolą rodziców jest w tym przypadku nauka dyscypliny i wypełniania powierzonych zadań. Licz się z tym, że będziesz musiała powtarzać polecenia, wielokrotnie przypominać o pracy domowej, o klasówce, o spacerze z psem itd. Dorosły sangwinik sprawdzi się, jako menager, handlowiec, artysta sceniczny czy polityk. Źle wychowany sangwinik to niebieski ptak, lekkoduch, który nade wszystko ceni dobrą zabawę i ucieka od odpowiedzialności.
Choleryk – mały awanturnik i despota
Choleryk, podobnie jak sangwinik, jest ekstrawertykiem. Łatwo poddaje się emocjom i często ma huśtawki nastrojów. Krzyczy, złości się i kłóci. Choleryk jest uparty i lubi rozkazywać wszystkim dookoła. Już małe dzieci chętnie wymuszają na rodzicach chociażby podanie słodyczy czy inne zachowania. Dzieci, które kładą się w sklepie na podłodze i głośnym wrzaskiem domagają się zakupu np. zabawki, to właśnie mali cholerycy. Jeśli ich rodzice są introwertykami, to takie maluchy niekiedy „terroryzują” całą rodzinę. Nie wolno na to pozwolić. Dziecko swoim zachowaniem testuje rodziców, sprawdza granice ich wytrzymałości. Jeśli raz czy dwa osiągnie to, czego chce, to coraz trudniej będzie dorosłym opanować jego wybuchy złości. Czy da się dobrze wychować choleryka? Tak, choć to spore wyzwanie. Takie dziecko powinno mieć wybór, aby czuło, że ma wpływ na sprawy, które go dotyczą. Pozwól mu wybrać dwa rodzaje śniadania czy też dwa zestawy ubrań do przedszkola. Wydawaj polecenia zdecydowanym głosem. Bądź konsekwentna i zorganizuj mu stały rytm dnia. Poza tym doceń, że to dziecko pomysłowe, inteligentne i optymistycznie nastawione do życia.
Melancholik – zamyślony, zamknięty w sobie marzyciel
Melancholik to temperament introwertyka, który nie lubi, a często po prostu nie potrafi okazywać emocji. Swoje żale i radości przeżywa w swoim sercu i duszy. Łatwo go urazić. Jest jednak pamiętliwy i bardzo wrażliwy. Melancholicy często po długim czasie wypominają bliskim różne przykre słowa, wypowiedziane podczas sprzeczki pod wpływem emocji. Dziecko-melancholik nie chce brać udziału w zabawach grupowych. Nie cierpi zmian w otoczeniu, za to ceni porządek wokół siebie. Jest grzeczne i lubiane przez nauczycieli. Wolny czas spędza na rysowaniu, układaniu puzzli czy zabawach z maskotkami. Zwykle jest bardzo kreatywne i ma bujną wyobraźnię. Niestety, nie wierzy w swoje zdolności, poza tym narzeka i marudzi. Ma często ma wiele kompleksów i pesymistycznych przeczuć. Uwielbia zadawać pytania i analizować odpowiedzi. Rolą rodziców jest uświadomienie takiemu dziecku, że ma wiele zalet i ma wpływ na to, co go spotyka. Małego melancholika trzeba często przytulać, chwalić i rozśmieszać. Melancholik ma zadatki na naukowca, pisarza, artystę, ale nie scenicznego. Może być skrupulatnym księgowym, urzędnikiem, ale też negocjatorem i prawnikiem.
Flegmatyk – powolny, ale cierpliwy i dokładny
Flegmatyk, podobnie jak melancholik, żyje w swoim wewnętrznym świecie i jest powściągliwy w okazywaniu emocji. To osoba powolna, choć samodzielna w działaniu, a przy tym dokładna i cierpliwa. Flegmatyk uważnie obserwuje otoczenie. Jest przy tym wrażliwy i skłonny do pomocy bliźnim. Dziecko-flegmatyk długo wykonuje każdą czynność. Jeśli rodzice są energiczni, to często brakuje im cierpliwości do malucha. Tymczasem flegmatyka też łatwo urazić, dlatego nie wolno go zawstydzać czy krytykować. Każdą przykrość przeżywa on o wiele bardziej, niż inne dzieci. Mały flegmatyk chętnie wykonuje polecenia, ale musi mieć na to czas. Jeśli twoje dziecko ma taki temperament, to nie próbuj go popędzać czy zmieniać jego osobowości. Doceń to, że jest dokładne, cierpliwe, ciche i spokojne. Dorośli flegmatycy często odnajdują się w pracy socjalnej, w służbie zdrowia. Są też dobrymi rzemieślnikami, fachowcami w dziedzinach wymagających precyzji i cierpliwości. Często też udzielają się w wolontariatach.
Warto nadmienić też, że jedna osoba zwykle ma dwa temperamenty, przy czym jeden z nich dominuje, a drugi go uzupełnia. Poza tym brak wiedzy na temat temperamentów jest przyczyną różnych błędów i wątpliwości wychowawczych, Zdarza się, że rodzice małego choleryka diagnozują dziecko w kierunku ADHD. Z kolei rodzice dzieci introwertycznych obawiają się, że ich maluchy cierpią na autyzm. W wielu przypadkach wystarczy tylko uświadomić sobie, że dziecko ma prawo być sobą i wcale nie musi zachowywać się tak, jak jego rodzice.
Polecane artykuły:
