Każda z nas zdaje sobie sprawę jak ważne jest wysokie poczucie własnej wartości, umiejętność dbania o siebie i swoje emocje. Wiele się o tym mówi, ale czy naprawdę wiemy czym jest poczucie własnej wartości i jak wpływa na nasze życie?
Zapraszam na wywiad z coachem Panią Pauliną Oleśkiwiecz.
Redakcja: Czym jest poczucie własnej wartości?
Paulina Oleśkiwicz: Tak naprawdę poczucie własnej wartości to obraz nas samych, jaki malujemy sobie w głowie przez pryzmat, w dużej mierze naszych przekonań, które z kolei są zniekształconym obrazem rzeczywistości, w który głęboko wierzymy. Poczucie własnej wartości to suma wszystkich osądów na własny temat. Te nasze osądy albo są wspierające a tym samym budujące nasze poczucie własnej wartości albo osłabiające i niestety w skutkach dla nas bardzo trudne. Ich konsekwencją jest niskie poczucie własnej wartości. Od poziomu wysokości poczucia własnej wartości zależy absolutnie każdy aspekt naszego życia.
Nie poddawane wzmocnieniu i ciągłej weryfikacji może doprowadzić w ostatecznej fazie nawet do wchodzenia w rolę ofiary, umniejszania sobie, pozwalania na to, by inni nas dołowali (obrażali a nawet poniżali), a to w ostatecznym rozrachunku, najgorsze co możemy sobie zrobić. Warto również pamiętać, że poczucie wartości ma wpływ na to jak odbieramy świat, nasze porażki i sukcesy. I co ciekawe często sukcesu boimy się na równi z porażką albo nawet bardziej. Osoba, która nie jest w stanie uwierzyć w siebie nie jest w stanie stawić czoła problemom i wyzwaniom.
R: Jak patrzymy na nasze role pełnione w życiu przez pryzmat tego co sądzimy o sobie?
P.O.: Działa to dość schematycznie. Wyobraźmy sobie sytuację, dość często przytaczaną, teściowa wytyka nam błędy w wychowaniu naszych dzieci. Jak zachowuje się człowiek, który ma wysokie poczucie własnej wartości. Być może zwróci uwagę na zaistniałą sytuację i może wysłucha w spokoju uwag ale generalnie uwagi te nie będą miały większego znaczenia. Jeśli będą miały znaczenie to zostaną odebrane jako rady. Jak natomiast na tą samą sytuację zareaguje osoba z niskim poczuciem własnej wartości? Tutaj może rozegrać się dramat. Odbierze te uwagi bardzo personalnie.
Będzie się czuć niepewnie, będzie się dopatrywać własnych błędów, zacznie wątpić w siebie, zacznie myśleć o sobie, że jest niewystarczająca, a w najgorszym przypadku może pomyśleć, że jest złą matką. Nie dostrzeże i nawet nie weźmie pod uwagę, że ktoś może nie mieć racji lub nawet uzna od razu, że teściowa ma rację w stu procentach. Takich przykładów są miliony. Podobne sytuacje mogą wydarzyć się w pracy bądź w rozmowie z przyjaciółką, koleżanką, jednak reakcja osoby z niskim poczuciem własnej wartości, pomimo różnych sytuacji, będzie zazwyczaj taka sama. To znaczy, szef bądź moja przyjaciółka zwracają mi na coś uwagę, więc coś jest ze mną nie tak.. To schemat, który działa w życiu zawodowym czy np. osobistym. Dlatego to jak widzimy siebie jest takie ważne, ponieważ ma ogromny wpływ na interpretację informacji, które do nas docierają od innych, z otoczenia.
R.: Czy poczucie własnej wartości można w sobie wybudować?
P.O.: Można wybudować, mało tego ja uważam, że trzeba wybudować. Jednak nie jest tak, że droga jest prosta, że wystarczy stać i popatrzeć na siebie i już. Nie przyjdzie nam to z kolejnym postępowaniem noworocznym samo. Poczucie własnej wartości, jak dla mnie buduje się całe życie. Buduje się je poprzez podejmowanie decyzji oraz nawet i przede wszystkim poprzez realizację zamierzonych działań. Również poprzez docenianie siebie, swoich nawet najmniejszych sukcesów. I co najważniejsze, przypisywanie ich sobie, a nie losowi bądź innym, ponieważ wtedy nie pozbawiamy się własnej mocy i nie pozbawiamy mocy wykonanej, osobiście włożonej w sukces, pracy.
Musimy nad sobą pracować, posiłkować się różnymi metodami. Jeśli jest to trudne powinniśmy pomyśleć o pomocy specjalisty, np. psychologa, coacha. Należy jednak przy tym pamiętać, że wybór metody i/lub specjalisty zależy od tego czego potrzebujemy, np. coaching nie leczy, coach nie robi niczego za nas, to my robimy. Coaching nie jest formą terapii, jest formą współpracy, która koncentruje się na miejscu, w którym obecnie jest Klient, a następnie na jego przyszłości, czyli na tym, gdzie chce być i co osiągnąć, zrealizować.
Coaching prowadzi do zmiany. Jest nasza droga do zmiany. Idzie się nią w swoim tempie, na własnych zasadach.
R: Jak nasze przekonania mają się do naszego poczucia własnej wartości?
P.O.: Przekonania to najważniejszy element naszego życia. Dzielą się one na wspierające i demotywujące, czyli niewspierające. Możemy mieć ogromną wizję tego co chcemy osiągnąć, ale poprzez to, że coś nas blokuje na poziomie przekonań (często na poziomie nieświadomym) nie jesteśmy w stanie tej wizji zrealizować. I jak już wspominałam, przekonania są w naszej głowie i są zniekształcone.
Podstawą realizacji jakichkolwiek zamierzeń, jest zmiana niewspierających przekonań i wiara w siebie.
Na przykład: chcesz kupić nowe mieszkanie, samochód, poznać fajnego faceta. Możesz tego pragnąć najmocniej na świecie, ale jeśli na poziomie przekonań nie będziesz w to wierzyć nie uda Ci się sprostać tym planom czy marzeniom.
Kolejny przykład, czytamy dość często: mów sobie, że jesteś piękna, mądra, zgrabna, do momentu aż w to nie uwierzysz. Tylko ja bym postawiła pytanie czy w ogóle uwierzysz? Jeśli twoje przekonanie na swój temat jest takie, że jesteś brzydka i gruba nie wmówisz sobie, że jest inaczej, dopóki nie zmienisz przekonań na swój temat i od tego należy rozpocząć zmianę. Musisz w pełni być o tym przekonana, że jest tak a nie inaczej. I teraz ten przykład dał obraz, jak nasze przekonanie ma się do poczucia własnej wartości. Przyznasz, że dużo.
R: Co sprawia, że nie potrafimy ruszyć z miejsca i zawalczyć o siebie.
P.O.: Myślę, że absolutnie wszystko składa się na odpowiedź, dlaczego nie potrafimy ruszyć z miejsca. Poczucie własnej wartości, przekonania, strach przed wyjściem z tak zwanej własnej strefy komfortu. Przecież znajomość jej, nawet jeśli jest piekłem, wydaje się w naszych oczach lepsza niż nieznane. Strach przed porażką i albo aż przed sukcesem. O czym już mówiłyśmy. Co będzie jeśli nam się uda?
Często zastanawiamy się co się wydarzy? Nie będzie na co narzekać i trzeba będzie wreszcie przyznać się do tego, że coś potrafimy. Obawa ma różne oczy, często niezrozumiałe, ale w konsekwencji prowadzi do jednego rezultatu. Mówimy wtedy jakże znane nam słowa: Nie da się. I co za tym idzie, stoimy w miejscu. Tylko musimy pamiętać, że życie i czas nie stoją w miejscu i pewnego dnia okaże się, że nie będzie zbyt dużo czasu na wyruszenie w jakąś drogę, spełnianie marzeń. Natomiast nigdy nie jest za późno na to, aby ruszyć. A im szybciej podejmiemy decyzję, tym lepiej dla nas.
R: Czas dla siebie, czy jest to egoistyczne uznać , że jest się wartą chwili dla siebie?
P.O.: Bardzo często słyszę, nie mam na nic czasu a co dopiero na czas dla siebie. Tylko teraz ja znów zadałabym pytanie, co się wydarzy jeśli ty się wypalisz, kto zrobi tą całą resztę roboty? Nie mówię tutaj, bądź egoistką, rób wszystko dla siebie, zapomnij o obowiązkach, biegnij i żyj. Mówię o tym, że kiedy dusisz się sama ze sobą, łzy lecą ci po policzkach, co gorsza jesteś zła na siebie za to, że nie dasz sobie pomóc i odreagowujesz na całym świecie, krzywdząc przede wszystkim siebie a często przy tym również innych. To moment, w którym powinnaś się zatrzymać i zapytać samą siebie:
Czy to mi służy?
Czy wspiera mnie dokładanie sobie do plecaka (który na co dzień już zazwyczaj jest bardzo ciężki) kolejnych rzeczy, kolejnych obowiązków? Jeśli będziesz tylko do niego dokładać a nie zatrzymasz się i nie wyjmiesz z niego wszystkiego, co Ci nie służy, Twoje plecy (długo) nie wytrzymają. Te plecy są metaforą Ciebie. Jesteś ważna dla samej siebie. I tutaj znów mogłybyśmy zahaczyć o przekonania i zadać pytanie: czy jestem ważna dla samej siebie? Myślę, że to refleksja dla każdej z nas.
R: Jak poczucie własnej wartości wpływa na poziom zadowolenia z siebie?
P.O.: Na to pytanie odpowiedź pojawiła się w każdym poprzednim pytaniu, ale teraz można to powiedzieć dosadnie. Jesteś zadowolona z siebie, kiedy znasz swoją wartość. Nie ma innej opcji ani bardziej konkretnej odpowiedzi. Poczucie własnej wartości, silne, wybudowane, pozwala nam funkcjonować w świecie w którym kobiecie łatwo nie jest. Nie oszukujmy się na wielu polach musimy się nie raz wykazać bardziej i niejednokrotnie dać z siebie bardzo dużo. Aby temu sprostać musimy być na to gotowe i mieć w sobie moc. Tą mocą jest właśnie poczucie własnej wartości i wiara we własne możliwości.
